6. نقش تعدیل کننده مشارکت ورزش در رابطه سلامت روان، مسئولیتپذیری و انگیزش یادگیری دانشآموزان متوسطه
شاهین کلانتری (نویسنده مسئول)، مجید کرامتی مقدم
چکیده: این پژوهش با هدف بررسی نقش تعدیلکننده ورزش در رابطه بین سلامت روان، مسئولیتپذیری و انگیزش یادگیری دانشآموزان متوسطه انجام شده است. روش تحقیق حاضر از نوع کاربردی و مبتنی بر همبستگی است. دادههای پژوهش از طریق مطالعات کتابخانهای (شامل کتب، مقالات و پایاننامهها) و همچنین اجرای میدانی (توزیع پرسشنامههای سلامت عمومی، مسئولیتپذیری و انگیزش یادگیری) جمعآوری گردیده است. جامعه آماری پژوهش شامل دانشآموزان دوره دوم متوسطه استان زنجان در سال تحصیلی ۱۴۰۳-۱۴۰۴ بوده است. نمونهای متشکل از ۱۸۰ نفر از دانشآموزان مدرسه تیزهوشان به عنوان نمونه در دسترس و تمام شمار انتخاب شدند. تجزیه و تحلیل دادهها با استفاده از نرمافزارهای SPSS و AMOS نسخه ۲۳ صورت گرفته است. در بخش توصیفی از شاخصهای گرایش مرکزی و پراکندگی و در بخش استنباطی از همبستگی، تحلیل مسیر به روش حداکثر درستنمایی استفاده شد. یافتههای پژوهش نشان داد که مشارکت ورزشی نقش تعدیلکننده مثبت و معناداری در رابطه بین سلامت عمومی و مسئولیتپذیری (β = 0.860) دارد. همچنین، دانشآموزانی که در فعالیتهای ورزشی مشارکت داشتند، همبستگی بالایی با مسئولیتپذیری (r = 0.94) و یادگیری (r = 0.90) از خود نشان دادند. علاوه بر این، مشارکت ورزشی نقش تعدیلکننده معنادار و افزایشی در رابطه بین سلامت عمومی و یادگیری (β = 0.754) ایفا میکرد. شاخصهای برازش مدل NFI، TLI، IFI، RFI و CFI همگی بالاتر از 0.90 و RMSEA کمتر از 0.08 و p> 0.05 و x^2/DF<3 گزارش شدند که نشاندهنده برازش مناسب مدل بود.
با توجه به یافتهها، تاکید بر ورزش و تشویق دانشآموزان به مشارکت فعال در فعالیتهای ورزشی، علاوه بر ارتقای سلامت روان و مسئولیتپذیری، میتواند به افزایش انگیزش یادگیری و تربیت نسلی سازنده و پویا کمک شایانی نماید. بنابراین، توجه به زنگ ورزش و برنامههای تربیت بدنی در مدارس و معرفی صحیح رشتههای ورزشی به دانشآموزان، امری ضروری است.
واژگان کلیدی: مسئولیت پذیری، سلامت عمومی، انگیزش یادگیری، مشارکت ورزشی.
مجید کرامتی مقدم (دکتری مدیریت ورزشی، گروه تربیت بدنی و علوم ورزشی، واحد بروجرد، دانشگاه آزاد اسلامی، بروجرد، ایران)